راهنمای جامع درمان شپش مو + علائم و نحوه تشخیص

شپش سر از مشکلات شایع در میان برخی افراد جامعه است که علی‌رغم تصور بسیاری، تنها در محیط‌های کثیف و یا به دلیل عدم رعایت بهداشت به وجود نمی‌آید. در واقع شپش تنها یک شبانه‌روز می‌تواند خارج از مو و سر فرد زندگی کند. بر همین اساس اکثر اوقات آلودگی به وسیله شپش، از موهای فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. مواردی مانند استفاده از لوازم مشترک مانند برس سر یا کلاه مهم‌ترین علل انتقال شپش محسوب می‌شوند. برای درمان شپش مو راه‌حل‌های خانگی و فوری بسیاری وجود دارد. در این بخش از مقالات کلینیک زیبایی دکتر مسعود جعفری ضمن بررسی عوامل به‌وجود آورنده شپش، موثرترین راه‌های درمانی شپش سر را نیز معرفی خواهیم کرد.

شپش مو چیست؟

شپش مو یا همان شپش سر حشره‌ای بدون بال و کوچک است که با زندگی در موهای سر از خون پوست سر تغذیه کرده و تولید مثل می‌کند. اندازه شپش بالغ تقریباً ۱٫۶ میلی‌متر بوده و تخم‌های آن تحت عنوان رشک به اندازه پوسته‌های ریز شوره سر هستند.

شپش سر چگونه به وجود می‌آید؟

ابتلا به شپش سر علل مختلفی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• تماس سر با موها یا سر فرد آلوده به شپش مو
• استفاده مشترک از لوازم شخصی فرد مبتلا به شپش مانند برس، شانه، کلاه و غیره
• آلوده شدن ملحفه، مبلمان، لباس و حوله به واسطه حضور شخص آلوده به شپش
• مهم‌ترین علت آلوده شدن به شپش مو همان تماس سر است که به طور معمول در مدرسه و برخی محیط‌های عمومی بسیار اتفاق می‌افتد. از این‌رو کودکان و دانش آموزان بیش از سایرین در معرض ابتلا به شپش مو هستند که این عارضه را به خانواده‌ها نیز انتقال می‌دهند.

علایم و نحوه تشخیص شپش مو

قبل از پرداختن به درمان شپش مو، بهتر است ابتدا با علائم و نشانه‌های آلودگی به شپش بیشتر آشنا شوید.

• خارش بسیار شدید پوست سر
• به وجود آمدن دلمه‌ها و زخم‌هایی بر روی پوست سر
• احساس حرکت و مور مور بر روی پوست سر

چنانچه با نشانه‌های فوق مواجه شدید ضروری است که جهت تشخیص قطعی ابتلا به شپش مو موارد زیر را انجام دهید:

• موهای خود را از ناحیه پوست سر جهت پیدا کردن رشک یا شپش مورد بررسی قرار دهید.
• با استفاده از شانه‌های دندانه‌ریز موهای خود را از پوست سر شانه زده تا در صورت وجود شپش و رشک، بتوانید آن‌ها را مشاهده کنید.
• شپش‌های خارج شده از موی سر دارای رنگ روشن هستند.
• با بررسی پوست سر به صورت دقیق متوجه تفاوت میان شوره سر یا رشک‌های ناشی از شپش خواهید شد.
• در صورت وجود شپش مو بهتر است موهای سر سایر اعضای خانواده نیز مورد بررسی قرار گیرد.

درمان خانگی شپش مو

بعد از تشخیص ابتلا به شپش بهتر است هرچه سریع‌تر درمان شپش مو را آغاز کنید قبل از اینکه به دیگران سرایت گردد. راه‌های درمانی مختلفی از داروهای ضد شپش گرفته تا اصلاح موها، شانه زدن و غیره وجود دارد که با به کارگیری آن‌ها می‌توانید از شر این حشرات خونخوار رها شوید. البته توجه نمایید که چنانچه سایر اعضای خانواده نیز مبتلا به شپش سر هستند باید به طور همزمان جهت رفع آن اقدام کنند تا از سرایت و یا برگشت مجدد آلودگی جلوگیری شود. در ادامه به برخی از موثرترین راه‌حل‌های خانگی درمان شپش سر اشاره می‌کنیم.

بهره‌گیری از شانه ضد شپش

شانه ضد شپش یکی از راهکارهای بسیار مناسب برای درمان و برطرف کردن شپش سر به شمار می‌آید. البته باید از صبر و حوصله کافی برای استفاده از این روش درمان شپش مو برخوردار باشید، چرا که انجام آن ممکن است طولانی باشد. روش کار بدین ‌صورت است که ابتدا موها را به صورت کامل خیس کرده و سپس وسیله شانه ضد شپش آن‌ها را به خوبی شانه کنید. این عمل باید بین ۱۲ الی ۱۴ روز به صورت کامل و منظم انجام شده تا نتیجه مطلوب کسب شود.

اصلاح مو

با توجه به اینکه شپش‌ها قادر به زندگی روی موهای خیلی کوتاه نیستند اصلاح موی سر از آسان‌ترین و موثرترین روش‌های درمان شپش سر محسوب می‌شود. البته توجه نمایید که بعد از اصلاح، با استفاده از شانه ضد شپش باقی مانده آلودگی را نیز از بین ببرید. این روش درمانی برای افرادی کوتاه بودن موی سر را تحمل می‌کنند بسیار مناسب خواهد بود.

استفاده از شامپو ضد شپش

استفاده از شامپو ضد شپش از روش‌های بسیار کاربردی و آسان برای از بین بردن شپش سر است. این روش درمان شپش مو به دلیل کوتاه بودن دوره درمان و همچنین عدم نیاز به اصلاح موها، مورد توجه افراد بسیاری قرار گرفته است. شامپوهای ضد شپش‌ بسیار قوی در بازار وجود دارد که با مصرف آن‌ها می‌توانید شپش مو را برطرف کنید. از جمله این شامپوها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• لیندان
• پرمترین
• نایلیس
• دای لیس
• پاراسیدوز
• نیکسترین
• هگور

درمان شپش سر فوری

به جز مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم بسیاری از افراد به دنبال درمان شپش سر فوری هستند تا در کمترین زمان بهترین نتیجه را حاصل کنند. داروهای بسیاری به منظور درمان شپش مو وجود دارند که می‌توانید با تهیه آن‌ها از داروخانه اقدام به رفع این عارضه نمایید. برخی از این داروها عبارتند از:

پیریترین و پیپرونیل بوتوکسید

داروی فوق جهت رفع شپش سر، بسیار قوی بوده اما استفاده از آن برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی‌شود. همچنین افرادی که دارای آلرژی و حساسیت‌های دارویی هستند نیز بهتر است قبل از استفاده این دارو با پزشک مشورت نمایند.

لوسیون الکل بنزیل

این دارو مورد تایید سازمان غذا و دارو از کشور آمریکا بوده و برای کودکان بالای ۶ ماه، منع استفاده ندارد. البته توجه نمایید که داروی فوق تنها برای از بین بردن شپش موثر بوده و در مورد تخم شپش کارایی و اثری ندارد.

لوسیون پرمترین

داروی لوسیون پرمترین به صورت مستقیم بر روی موها و پوست سر قابل استفاده است. به کارگیری این دارو برای نوزادان زیر سه ماه توصیه نمی‌شود.

درمان خانگی برای از بین بردن رشک

درمان شپش مو تنها به از بین بردن شپش‌ها ختم نمی‌شود بلکه چسبیدن تخم‌ها و رشک‌ها از مهم‌ترین نواحی آلودگی سر به شمار می‌آیند.‌ در ادامه روش‌ها و راهکارهای لازم برای نابود کردن رشک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

درمان ۱۰۰ در ۱۰۰ رشک با سرکه

سرکه از مواد بسیار قوی برای از بین بردن رشک است. به همین منظور شما می‌توانید مقداری سرکه سیب در حدود ۳۰ میلی‌لیتر را با اسانس پونه همراه با مقدار کمی روغن جوجوبا مخلوط کرده و سپس روی پوست سر و موهایتان قرار دهید. بعد از حدود یک ساعت موهای خود را با استفاده از شانه دندانه‌ریز شانه کرده و سپس آن‌ها را بشویید. از آنجا که رشک بسیار چسبنده بوده و ساقه‌های مو را درگیر می‌کند با استفاده از سرکه این حالت چسبندگی از بین خواهد رفت.

درمان قطعی شپش مو با مراجعه به متخصص پوست و مو

بدون شک برای درمان قطعی شپش مو نیاز است که به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. پزشک با توجه به میزان آلودگی و شرایط شما اقدام به تجویز شامپو یا داروی خاصی می‌نماید. بنابراین قبل از به کارگیری هر روشی بهتر است ابتدا به پزشک یا مشاوره پوست و مو مراجعه کرده و روش‌های درمانی مناسب را دریافت نمایید.

همچنین در صورت وجود علائم شپش در موی سر فرزندتان می‌توانید با مراجعه به متخصص، از تشخیص قطعی وی در این‌باره مطمئن شوید. وجود شپش در پوست سر و موها چنانچه به موقع درمان نشود، تشدید شده و ممکن است باعث ابتلا به عفونت باکتریایی گردد. این امر به غدد لنفاوی صدمه زده و در نهایت منجر به تورم آن‌ها می‌شود.

اقدامات لازم بعد از درمان شپش مو

بسیاری از افراد بعد از درمان شپش مو، از انجام اقدامات لازم به منظور جلوگیری از بازگشت شپش سر غافل می‌شوند. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لباس‌ها و ملحفه‌های استفاده شده را با استفاده از مواد شوینده و آب داغ به خوبی شستشو دهید.
• بعد از جارو کردن منزل و اتاق خواب کیسه جاروبرقی را داخل نایلون دربسته قرار داده و سپس دور بریزید.
• هر چند روز یکبار موهای کودکان و دیگر اعضای خانواده را چک نمایید.

 اقدامات پیشگیرانه از ابتلا به شپش مو

لازم است بعد از توضیحات ارائه شده برای درمان شپش سر، جهت پیشگیری از ابتلا به این مشکل نیز، اطلاعاتی را بیان نماییم.

• در اماکن عمومی از قرار دادن لباس خود در نزدیکی لباس اشخاص دیگر جلوگیری کرده و حتی‌الامکان آن را به چوب رختی مجزا آویزان نمایید.
• از البسه به خصوص کلاه یا روسری اشخاص دیگر به هیچ عنوان استفاده نکنید.
• همچنین از استفاده مشترک لوازم شخصی مانند شانه، برس و غیره خودداری کنید.
• هر چند وقت یکبار موهای خود و به خصوص کودکان را از نظر وجود شپش بررسی کنید.

سخن پایانی درمان شپش مو

در این مقاله درباره عارضه شپش سر پرداخته شد و راه‌های مختلف درمان شپش مو از روش‌های خانگی گرفته تا روش‌های فوری معرفی و مورد بررسی قرار گرفت. همچنین عنوان شد که برای درمان قطعی شپش مو بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک یا مشاوره پوست و مو مشورت شود. کلینیک زیبایی دکتر مسعود جعفری به عنوان معتبرترین کلینیک پوست و مو در تهران آماده ارائه مشاوره‌ها و خدمات درمانی مختلف در این خصوص به شما عزیزان است. کلینیک پوست و مو زعفرانیه برای افرادی که به سلامت و زیبایی پوست و موی خود اهمیت می‌دهند خدمات تخصصی ارائه می‌دهد.