پوست خشک (علت + نحوه پیشگیری + روش های درمان)

اگزودرما (Xeroderma) یا به ‌صورت دقیق تر پوست خشک شرایطی است که سیستم پوششی پوست را درگیر می‌کند. هنگامی که پوست بیش از حد آب یا چربی از دست می‌دهد باعث ایجاد خشکی پوست می‌شود که در بیشتر موارد می تواند با نرم‌کننده‌ها و یا مرطوب کننده ها درمان شود. این مشکل اغلب در ساق پا، بازوها، دو طرف شکم و ران رخ می دهد. مهم‌ ترین علائم خشکی پوست، شامل پوسته پوسته شدن پوست (لایه خارجی پوست)، خارش و ایجاد ترک در پوست است. در این مقاله از سایت دکتر مسعود جعفری به بررسی کامل خشکی پوست می پردازیم.

پوست خشک چیست؟

پوست در حالت مطلوب برای انجام وظایف خود و سالم ماندن به مقدار کافی آب و روغن های طبیعی نیاز دارد تا لطافت و شادابی خود را حفظ کند. لایه انتهایی پوست برای حفظ رطوبت و شادابی از روغن های طبیعی تشکیل شده است که با از دست دادن رطوبت پوست با بروز برخی علائم شروع به خشک شدن می کند.

با وجود جدی نبودن عارضه خشکی پوست اما ممکن است این خشکی در برخی افراد که پوست حساسی دارند آزار دهنده باشد. در این مقاله سعی شه تا دلایل و راه های بر طرف کردن خشکی پوست یا همان اگزودرما به صورت کامل گفته شود اما در صورت شدت خشکی پوست باید به یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کرد.

علائم پوست خشک

علائم پوست خشک ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و متأثر از عوامل مختلفی مانند سن، رنگ پوست، وضعیت جسمانی و محل زندگی متغیر باشد. در حالت کلی علائم پوست خشک عبارت اند از: خارش پوست، به وجود آمدن ترک بر روی پوست که گاهی ممکن است باعث خون ریزی شود، قرمزی پوست و یا خاکستری رنگ شدن پوست، سفت شدن پوست و از دست دادن لطافت، سفت شدن پوست و از دست دادن لطافت و در نهایت پوسته پوسته شدن پوست.

انواع پوست خشک از نظر دکتر مسعود جعفری

درماتیت اصطلاحی است که در پزشکی برای پوست خشک به کار برده می شود، انواع مختلفی درماتیت وجود دارد که عبارت اند از:

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی زمانی ایجاد می شود که پوست شما به چیزی که لمس می کند واکنش نشان می دهد و باعث التهاب موضعی می شود.

درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک به نام اگزما نیز شناخته می شود. این یک بیماری مزمن پوستی است که باعث می شود لکه های پوسته پوسته خشک روی پوست شما ظاهر شود.

درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک زمانی رخ می دهد که پوست شما بیش از حد چربی تولید کند. منجر به راش های قرمز و پوسته پوسته می شود که معمولاً روی پوست سر شماست.

درماتیت تماسی آلرژیک

درماتیت تماسی آلرژیک زمانی ایجاد می شود که پوست شما در معرض ماده ای حساسیت زا قرار گیرد که به آن حساسیت دارید.

درماتیت تماسی تحریک کننده

درماتیت تماسی تحریک کننده زمانی رخ می دهد که پوست شما در معرض یک عامل شیمیایی تحریک کننده مانند سفید کننده قرار گیرد.

دلایل خشکی پوست

خشکی پوست علی الخصوص پوست صورت متأثر از عوامل خارجی و داخلی متعددی است که برخی از این دلایل عبارت اند از:

افزایش سن: با افزایش سن و رسیدن به سن 40 سالگی و بالاتر پوست چربی خود را از دست می دهد و خشک تر می شود.

استحمام طولانی و با دمای بالای آب: بهترین حالت استحمام با آب گرم و نه داغ و در تایم زمانی حدود پنج دقیقه است. برای افزایش لطافت و شادابی پوست می توانید پس از خارج شدن از حمام از مرطوب کننده های پوست هم استفاده کنید.

شستشوی بیش از اندازه پوست: شستشوی مداوم پوست مخصوصاً دست ها می تواند منجر به خشکی و ترک خوردن پوست شود. در صورت نیاز به شستشوی مداوم پوست بهتر از آب ولرم استفاده کنید.

هوای خشک: گرمای داخل و یا خارج خانه منجر به پایین آمدن سطح رطوبت پوست و در نهایت باعث خشکی و خارش پوست می شود.

تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی زنان که در دوران یائسگی آن ها به وجود می آید یکی دیگر از عوامل از دست دادن رطوبت پوست است. در این دوران با کم کاری و پر کاری غده تیروئید تعادل هورمون ها به هم خورده که با خشکی پوست همراه است.

کم آبی بدن: بدن انسان در زمان انجام فعالیت های شدید و یا در محیط های با دمای هوای بالا ممکن است آب بیشتری از بدن را مصرف کند اگر مصرف این آب بیشتر آب دریافتی باشد. بدن دچار کم آبی می شود، این کم آب بر روی تمامی اجزای بدن تأثیر گذار است از جمله پوست.

مصرف برخی دارو ها: دارو های بسیار زیادی وجود دارند که مصرف آن ها به مرور زمان باعث خشکی پوست می شوند که برخی از آن ها عبارت ‌اند از: دارو های دیورتیک، دارو های ضد تشنج، دارو های ضد افسردگی، دارو های ضد اضطراب، دارو های شیمی درمانی، دارو های ضد بارداری و دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی در اغلب دارو های گفته شده با قطع مصرف دارو عوارض مصرف آن نیز به خودی خود از بین می روند.

دیابت: یکی از عوامل تأثیر گذار در خشکی و خارش پوست قند خون بالا است. بدن افراد دیابتی به دلیل عدم توانایی در تنظیم قند خون گاهی قند خون بالا و گاهی قند خون پایین باعث این موضوع می شود.

فصول سرد سال: در فصول پاییز و زمستان با کاهش دما و رطوبت هوا کاهش می یابد و همچنین استفاده از وسایل گرمایشی که باعث خشکی هوا می شوند همگی از عوامل کاهش رطوبت پوست و در نتیجه خشکی آن می شوند.

 

مقاله 4 بیماری مهم که سبب خشکی پوست میشود میتواند برایتان مفید باشد و پیش نهاد میشود مطالعه کنید.

 

از دیگر عوامل تأثیر گذار در خشکی پوست می توان به موراد زیر اشاره کرد

-سوء تغذیه

-اگزما

-بیماری های کلیوی

-اچ آی وی یا همان ایدز

-استفاده از شوینده های قوی

-لباس های حساسیت زا

عوارض خشکی پوست

در اغلب موارد خشکی پوست را می توان به کمک یک پوست و مو به راحتی درمان کرد اما در صورت مراجعه نکردن به پزشک و درمان نکردن آن ممکن است با بروز عوارضی همراه باشید. خشکی پوست ممکن است موج ایجاد ترک های بر روی پوست شود. همین ترک ها تبدیل به راهی برای ورود باکتری ها و ویروس ها به بدن می شود که در نهایت موجب بروز عفونت های پوستی می شود. از جمله عوارض خشکی پوست که گاهی می تواند به عوارضی دائمی تبدیل شود می توان به خارش دائمی، تغییر رنگ پوست و ضخامت پوست اشاره کرد.

درمان های خانگی خشکی پوست

همان ‌طور که گفته شد بسیاری از دلایل خشکی پوست متأثر از عوامل محیطی بود که باعث کاهش رطوبت پوست می شدند. علاوه بر روش های گفته شده برای جلوگیری و درمان خشکی پوست، درمان های خانگی وجود دارد که می ‌توان از آن ها نیز برای خشکی پوست استفاده کرد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

وازلین

وازلین یکی از بهترین روش های درمان خشکی پوست علی الخصوص دست های می باشد. برای این کار شب ها قبل از خواب دست های را به خوبی به وازلین آغشته کنید سپس به کمک دستکش یا جوراب برای جذب بهتر و حفظ بهتر مرطوب کننده دست های خود را بپوشانید. مورد دیگری که می توانند کاربرد وازلین را داشته باشد و به حفظ رطوبت پوست کمک کند ژل پترولیوم است.

آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا تسکین دهنده مفید پوست های خشک است. برای اثر بخشی بهتر این ژل بهتر است ژل را در ناحیه های آسیب دیده خود مالیده و با دستکش و یا یک جوراب نازک رو آن را بپوشانند.

دستگاه مرطوب کننده

گاز تولید شده از سیستم های گرمایشی رطوبت موجود در هوای خانه را از بین می برد و بهترین راه حل برای حفظ رطوبت خانه استفاده از مرطوب کننده های هواست.

روغن نارگیل

روغن نارگیل به دلیل خاصیت نرم کنندگی خود فضای بین سلول های پوست را پر کرده و سطح صافی ایجاد می کند. روغن نارگیل به دلیل دارا بودن اسید های چرب اشباع پوست را هیدراته می کند.

نوشیدن شیر

بر اساس تحقیقات انجام شده رژیم های غذایی حاوی شیر می تواند خشکی پوست را بهبود بخشد، چربی موجود در شیر به نام فسفولیپید دلیل تأثیر مثبت شیر بر خشکی پوست است.

بلغور جو دو سر

حمام بلغور جو دو سر یک درمان قدیمی و سنتی برای خشکی پوست است، بر اساس مطالعه ای که در سال 2015 انجام شده بلغور جو دو سر به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان و خواص ضد التهابی خود درمان ویژه ای برای خارش های پوستی ناشی از خشکی پوست است. برای این کار تنها کافی است بلغور جو دو سر را پودر کرده و در آب گرم وان بریزید.

روغن دانه آفتاب گردان

مورد آخر روغن دانه آفتاب گردان است که از آن می توان به عنوان یک مرطوب کننده عالی برای پوست های خشک استفاده شود. بر خلاف دید عموم تمامی روغن های گیاهی خاصیت مرطوب کنندگی ندارند.

راه های پیشگیری از خشکی پوست بر اساس توصیه های سایت Health line

خوشبختانه کار های زیادی وجود دارد که به کمک آن ها می ‌توان از بروز خشکی پوست دست، بدن و صورت جلوگیری کرد که شامل موارد زیر می شوند:

از استفاده از آب داغ برای حمام کردن یا دوش گرفتن خودداری کنید

به جای هر روز یک روز در میان دوش بگیرید

زمان دوش گرفتن خود را کمتر از 10 دقیقه نگه دارید

هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن از صابون مرطوب کننده استفاده کنید

بلافاصله بعد از حمام یا دوش گرفتن از مرطوب کننده استفاده کنید

به جای مالش، پوست خود را با یک حوله نرم خشک کنید

از خارش یا شستشوی لکه های خشک پوست خودداری کنید

از یک مرطوب کننده در خانه خود استفاده کنید

نوشیدن مقدار زیادی آب

منبع: healthline.com

زمان مراجعه به پزشک

در صورت رعایت نکات درمانی و پیشگیری گفته شده و نتیجه نگرفتن از آن ها و یا در صورتی که خشکی پوست شما در زندگی شما اختلال ایجاد می کند بهتر است به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید تا با توجه به شرایط پوستی شما بهترین درمان و دارو ها تجویز شود.

سخن پایانی

گاهی با رعایت برخی نکات ساده و پیش پا افتاده می توان تغییرات بزرگی در زندگی و سلامت خودمان ایجاد کنیم. رعایت نکاتی که در این مقاله به آن ها اشاره شد نیز شاید در نگاه اول ساده و کار آمد باشند اما به مرور زمان و استمرار در رعایت آن ها می توان از بسیاری از عارضه های پوستی در امان ماند. تیم متخصص و حرفه ای دکتر مسعود جعفری در بهترین کلینیک زیبایی زعفرانیه آماده ارائه بهترین خدمات به تمامی هموطنان عزیز می باشد.