مهم ترین دانستنی های تبخال در کودکان چیست؟

تبخال در کودکان

تبخال یک بیماری پوستی رایج است که اکثر افراد حداقل یک بار در زندگیشان آن را تجربه می کنند. عامل این بیماری در کودکان ویروسی به نام هرپس سیمپلکس نوع اول (HSV-1) است که به طور معمول حتی پس از بهبودی علامت و برجستگی تبخال از بین نمی رود و در سلولهای عصبی باقی می ماند. به همین علت است که بسیاری افراد در هنگام استرس و شرایط سخت و تنش زا دچار بروز دوباره تبخال می شوند.

اولین تبخال در کودکان معمولا حول سن یک تا پنج سالگی و اطراف دهان و لب ها مشخص می شود. بعضی مواقع ممکن است تبخال در چانه، گونه و بینی نیز ظاهر شوند. بسیاری والدین تبخال را با جوش های باکتریایی اشتباه می گیرند. به جز زخم دردناکی که به وجود می آید این ویروس اغلب بی خطر است.

تبخال تناسلی به طور معمولی توسط گونه ای دیگر از ویروس هرپس ایجاد می شود که به هرپس سیمپلکس نوع دوم یا (HSV-2) معروف است. البته هر دو نوع این ویروس ها ممکن است سبب ایجاد جوش هایی در نقاط مختلف بدن شوند ولی معمول نیست و تشخیص آن توسط افراد عادی مشکل است.

نحوه انتشار تبخال در کودکان

تبخال به شدن قابل انتشار و واگیردار است. این ویروس می تواند از طریق آب دهان، تماس پوستی و لمس وسیله ای که قبلا توسط فرد دارای ویروس لمس شده است انتقال یابد. در بعضی موارد علائم به قدری کم و ملایم است که والدین متوجه آن نمی شوند.

وقتی کودک اولین بار این ویروس را تجربه می کند که به عنوان ویروس هرپس سیمپلیکس اولیه یا (HSV) شناخته می شود، معمولا زخم گسترش می یابد و از طریق لب ها به دهان و لثه می رسد.کودک ممکن است علاوه بر زخم تبخال علائمی مانند تب، غدد لنفاوی برآمده و متورم، گلو درد و تحریک پذیری پوست نیز ظاهر شوند.

نشانه های تبخال در کودکان

در مراحل اولیه ابتلاء به ویروس، ممکن است نشانه هایی از این مشکل در کودکان دیده شود. در مراحب اولیه که درد در دهان است، اما به طور کلی کودک ممکن است دچار علائم زیر شود:

• درد در ناحیه دهان
• التهاب لثه
• گلو درد
• تب
• ورم گره های لنفاوی

چه زمانی تبخال سبب مشکل می شود؟

نشانه های ویروس تبخال معمولا در یک هفته از بین می روند ولی در مواقعی سبب مشکل می شوند:

• ممکن است ویروس به چشم منتشر شود که ممکن است سبب عفونت قرنیه(ناحیه شفاف چشم که قسمت رنگی چشم را می پوشاند) شود. معمولا عفونت بدون آسیب رسانی به چشم بهبود می یابد اما در عفونت های جدید ممکن است سبب زخم شدن قرنیه و از بین رفتن بینایی شود. این ویروس یکی از علل شایع نابینایی در سراسر جهان است.

• ویروس هرپس یا همان تبخال برای کودکان زیر شش ماه خطرناک است. والدین و نزدیکان باید مراقب باشند که در صورت داشتن علائم تبخال از بوسیدن کودکان خودداری کنند زیرا سیستم ایمنی تا سن شش ماهگی تشکیل نمی شود. در صورت مشاهده حتما به پزشک متخصص پوست و مو اطلاع دهید.

برگشت تبخال

ویروس هرپس در صورتی که فردی را مبتلا کند در سلولهای عصبی فرد باقی می ماند و علامتی از خود نشان نمی دهد. وقتی سیستم ایمنی ضعیف می شود یا پوست توسط عوامل دیگری حساس می شود و آسیب می بیند، این ویروس راه خود را به سمت پوست هموار می بیند و علائم خود را نشان می دهد.

بعضی کودکان اصلا دچار تبخال نمی شوند در حالی که برخی دیگر چندین بار در یک سال دچار این مشکل می شوند. معمولا تب خال در نقطه مشخص و ثابتی دوباره بروز پیدا می کند ولی به ندرت وارد دهان می شود. پیش از شکل گرفتن حالت جوش مانند ابتدا پوست دچار خارش می شود و کودک مداوم پوستش را لمس می کند و سپس قرمزی و جوش ظاهر می شود.

مواقعی که تبخال کودکانی که قبلا مبتلا شده اند باز می گردد شامل:

• استرس و خستگی
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گرما، سرما یا هوای بسیار خشک
• شکاف و زخم پوست
• بیماری (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا)
• کم آبی و سوء تغذیه
• نوسانات هورمونی که اغلب در جوانان در معرض بلوغ اتفاق می افتد.

درمان تبخال در کودکان

در حال حاضر درمان مشخصی برای تبخال وجود ندارد. خبر خوب این است که آن ها خودشان پس از یک هفته از بین می روند. در بعضی افراد ممکن است کم تر یا بیشتر از این زمان به طول بیانجامد. دارویی که در داروخانه ها موجود است برای درمان تبخال نیست و صرفا روند درمان را سرعت می بخشد. اما راهکار های در حال حاضر برای درمان تبخال شامل:

• برای کاهش درد و درمان، می توانید از پماد های موجود در داروخانه را تهیه کنید. توجه داشته باشید که با مشورت پزشک این روش را امحان کنید.
• اگر زخم شدید ایجاد شد، پزشک دارو های ضد ویروسی و داروی خوراکی تجویز می کند.
• با مشورت پزشک می توانید، دز مشخصی از مسکن مانند قطرهٔ استامینوفن مخصوص اطفال و در کودکان بالای شش ماه، ایبوپروفن مخصوص اطفال بدهید. توجه داشته باشید، تنها با مشورت پزشک.
• غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی و مرکباتی را تا زمان رفع تبخال کنار بگذارید. غذای اسیدی درد را تشدید و روند درمان را کند می کند.

راهکارهای پیش گیری 

جلوگیری از انتقال:

• سعی کنید جلوی کودکتان را بگیرید تا زخم خود را نخاراند یا نترکاند. این کار سبب آلوده کردن دیگر نواحی پوست می شود مانند انگشتان و چشم ها و با دست زدن به اسباب بازی ها ممکن است دیگر کودکان را نیز آلوده کند. مرتب دست کودکان را بشویید و اسباب بازی هایشان را با الکل یا شستن تمیز نمایید.

• پدر و مادرها در هنگام بروز علائم تبخال، اجازه ندهید فرزندتان از وسایل مشترکی مثل نوشیدنی، حوله، خمیردندان یا دیگر وسایلی که با زخم یا آب دهان تماس مستقیم دارند استفاده نماید. هم چنین حوله و وسایلی از این دست را بعد از استفاده با آب داغ بشویید.
• در صورت بروز تبخال به خصوص برای اولین بار از رفتن بچه ها به مهد یا مدرسه جلوگیری به عمل آورید. اگر به پزشک اطفال مراجعه نمایید حتما این توصیه را خواهد کرد که کودکتان را با عفونت فعال به مکان های عمومی نفرستید.
• اگر کودک در فعالیت هایی مانند کشتی شرکت می کند که سبب تماس پوستی می شود برای یک هفته تا زمان فعال بودن تبخال جلوی حضور او را در این فعالیت ها بگیرید.

آرام کردن علائم ناراحت کننده:

• از یخ یا پارچه گرم برای کاهش ناراحتی کودک استفاده نمایید.
• میان وعده های سرد مثل اسموتی و بستنی سبب آرام شدن زخم های اطراف دهان کودک می شود و جلوی کم آبی و خشکی زخم را نیز می گیرد.

• غذاهای اسیدی را تا زمان فعال بودن ویروس از رژیم کودک حذف کنید مثل گوجه یا میوه های ترش که سبب سوزش نشوند.
• اگر زخم کودک طولانی شد و کودک به علت درد دهان دیگر میلی به غذا نشان نداد حتما به متخصص اطفال مراجعه نمایید. پزشک از مسکن هایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن برای کاهش درد کودک تجویز خواهد کرد. هم چنین ممکن است پزشک پمادی برای کاهش درد و بهبودی زودتر برای کودک تجویز نماید.

جلوی بازگشت دوباره را بگیرید:

• حساسیت و آسیب پوستی سبب بازگشت تبخال می شود. پس به طور مرتب از بالم و مرطوب کننده لب و صورت برای کودکتان استفاده نمایید. هم چنین از کرم های ضد آفتاب پیش از خروج کودکان از خانه استفاده نمایید.

• از رسیدن خواب، ورزش و غذای مناسب و کافی به کودک اطمینان حاصل نمایید.
• به کودکتان در برطرف کردن استراحت و نگرانی هایش کمک کنید و محیط آرامی را برای او فراهم نمایید.

چه زمانی به پزشک مراجعه نمایید؟

• هنگام اولین عفونت کودکتان با تب خال به خصوص اگر کودکتان مقاومت کمی در برابر عفونت ها دارد یا پوست حساسی دارد مثلا دچار اگزما است.
• اگر نوزادتان دچار علائم شبیه تبخال و تب شد.
• اگر تبخال نزدیک چشم کودک مشاهده شد.
• اگر فرزندتان با سر درد، گیجی و تب همزمان با علائم تبخال مواجه شد.
• اگر طی 7 تا 10 روز زخم ها به طور خود به خود بهبود نیافتند.
• اگر پوست اطراف تبخال قرمز و ملتهب شد یا موقع تماس داغ به نظر می رسد.
• اگر کودکتان زیاد دچار تبخال می شود. کودکانی که بیش از 5 تا 6 بار در سال دچار این مشکل می شوند می توانند با داروهای آنتی وایرال تحت معالجه قرار بگیرند.

نتیجه گیری

تبخال در کودکان چیز عجیبی نیست ولی مهم است که آن را بشناسید تا جلوی خطرات ناشی از آن را بگیرید. هم چنین تبخال در کودکان خود به خود برطرف می شود ولی اگر به چشم انتشار یابد یا مدت طولانی به طول بیانجامد می تواند خطرناک باشد. با فراهم آوردن یک محیط آرام و مراقبت های مناسب از فرزندتان می توانید بروز دوباره تبخال را کنترل نمایید.

امیدواریم از مطالب ارائه شده نهایت استفاده را ببرید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره رایگان به کلینیک تخصصی پوست و مو و زیبایی دکتر مسعود جعفری مراجعه کنید.